Za dzień przyjęcia chrztu przez Mieszka I księcia Polan, który stał się symbolicznym dniem chrztu polski, uznaje się 14 kwietnia 966 roku. Są to bardzo wczesne dzieje państwa polskiego, w związku z czym zapisy, podania i źródła historyczne z tego okresu są bardzo skąpe, a co za tym idzie, posiadamy jedynie szczątkowe informacje, a pozostałych możemy się jedynie domyślać.
Według relacji Galla Anonima — kronikarza z XII wieku, do przyjęcia chrztu namówiła władcę jego żona, córka księcia czeskiego Dobrawa. Taki sojusz Polan z katolickimi Czechami z pewnością miał znaczenie. Chrzest ten miał miejsce prawdopodobnie w Wielką Sobotę, był wówczas taki zwyczaj — uroczystość odbywała się w nocy oczekiwania na Zmartwychwstanie Pańskie. Na podstawie znalezisk archeologicznych przypuszcza się, że chrzest Mieszka odbył się na wyspie Ostrów Lednicki, nieopodal grodu gnieźnieńskiego. Odnaleziony został tam basen chrzcielny, w którym bez trudu mógł zmieścić się dorosły człowiek.
Dlaczego Mieszko I przyjął chrzest?
Z pewnością znaczenie miał wpływ Dobrawy, jednak źródła historyczne wskazują również, że Mieszko I obawiał się wojny, a odrzucenie pogaństwa miało go przed nią uchronić. Zagrożenie ze strony niemieckiej z pewnością istniało. Byli oni katolikami i mieli możliwość atakowania naszego kraju pod pretekstem obrony i szerzenia chrześcijaństwa.
Drugą przyczyną mogło być znaczenie na polityki wewnętrznej państwa Polan. Chrześcijaństwo wyróżniało, sakralizowało władzę książęcą i królewską, co przyczyniło się do zintegrowania młodego organizmu państwowego oraz umocnienia pozycji księcia.
Kościół chrześcijański i jego pojawienie się na ziemiach Polan sprawiło również, że w regionie występowało coraz więcej ośrodków administracji kościelnej, a ta wspierała duchowo, ale również, a może przede wszystkim w zakresie rządzenia i gospodarki oraz przyjmowania zdobyczy cywilizacji zachodniej.
Można więc śmiało stwierdzić, że przyjęcie przez Mieszka I chrztu Polski wynikało przede wszystkim z pobudek politycznych oraz nastrojów panujących w ówczesnej Europie.
I jakie były skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka — chrześcijaństwo na ziemiach polskich?
Chrzest rozpoczął chrystianizację pogańskich ziem polskich. W kraju pojawili się pierwsi misjonarze, można było również podbijać słowiańskie plemiona, które wielbiły miejscowe bóstwa, nawracając je na wierzenie chrześcijańskie, podporządkowując jednocześnie rządom księcia. Przyjęcie chrześcijaństwa miało jednak głównie znaczenie polityczne, gdyż zmieniło sytuację księcia Mieszka I z rodu Piastów na arenie ówczesnej Europy. Pojawiło się poparcie wielkich mocarstw, a także papiestwa i biskupów.
Ogromne znaczenie miał również zapoczątkowany chrztem rozwój gospodarczy. Do państwa zaczęli napływać duchowni, którzy byli wykształceni, znali łacinę, co można było wykorzystać w kontaktach międzynarodowych. Pojawiło się zapotrzebowanie na nowe kościoły i klasztory, więc rozwinęło się budownictwo, a wniesione technologie pozwoliły na rozwój rolnictwa.
Chrześcijaństwo głosiło, że władza pochodzi od Boga, co dodatkowo umacniało pozycję księcia, gdyż jakiekolwiek wystąpienie przeciw niemu uznawano za grzech.
Jak wyglądał chrzest Mieszka I i państwa Polan oraz jak przebiegała chrystianizacja?
Chrzest Mieszka I, który miał miejsce w roku 966, był ważnym momentem w historii Polski. Według legendy Mieszko I miał przyjąć chrzest na prośbę swojej żony, Dobrawy, córki księcia Czech Bolesława I. Jednakże prawdopodobnie jego decyzja o przyjęciu chrześcijaństwa była wynikiem różnych czynników, takich jak chęć zacieśnienia stosunków dyplomatycznych z państwami chrześcijańskimi czy zapewnienie sobie stabilności wewnętrznej.
Chrzest Mieszka I był również początkiem procesu chrystianizacji Polski, czyli rozprzestrzenienia się chrześcijaństwa wśród ludności Polan. Jednym z kluczowych działań w tym procesie była budowa kościołów i klasztorów, które służyły jako ośrodki kultu i edukacji. Pierwszym kościołem na ziemiach polskich był prawdopodobnie kościół św. Wojciecha w Poznaniu, który został zbudowany w latach 70. X wieku.
Chrzest Mieszka I miał również duże znaczenie polityczne, ponieważ umożliwił nawiązanie stosunków dyplomatycznych z innymi państwami chrześcijańskimi. Mieszko I stał się sojusznikiem cesarstwa niemieckiego, co umożliwiło mu wzmocnienie swojej pozycji na arenie międzynarodowej. Ponadto chrześcijaństwo stało się elementem jednoczącym nowe państwo polskie i zapoczątkowało proces tworzenia polskiej kultury i narodowej tożsamości.
Chrzest Mieszka I i proces chrystianizacji były długotrwałymi procesami, które trwały przez wiele kolejnych wieków. Wciąż jednak stanowią ważne wydarzenia w historii Polski, które miały wpływ na kształtowanie się polskiej kultury, narodowej tożsamości i stosunków międzynarodowych.
Rocznica chrztu Polski — kiedy przypada?
Rocznica chrztu Polski to ważne święto narodowe, które obchodzone jest corocznie 14 kwietnia. W tym dniu Polacy przypominają sobie moment, kiedy nasz kraj przyjął chrzest i zaczął zmieniać swój charakter. Warto podkreślić, że 14 kwietnia to data symboliczna, ponieważ nie wiadomo dokładnie, kiedy odbył się chrzest Polski.
Pierwsze wzmianki o chrzcie Polski pochodzą z kroniki Thietmara z Merseburga, który opisał, że Mieszko I przyjął chrzest przed 972 rokiem. Jednakże, zapisy źródłowe nie są jednoznaczne co do daty, miejsca i sposobu chrztu. Niektóre źródła wskazują, że chrzest mógł odbyć się wcześniej, nawet w latach 60. X wieku. Inne źródła sugerują, że pierwszy chrzest był symboliczny i odbył się w Niemczy w 966 roku, a chrzest pełnoprawny Mieszka I mógł mieć miejsce kilka lat później.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy dokładnie odbył się chrzest Polski. Jednakże rocznica chrztu Polski jest uważana za symbol narodowego pojednania, jedności i odrodzenia, które nastąpiło dzięki przyjęciu chrześcijaństwa. Obchody rocznicy chrztu Polski odbywają się w całym kraju, a najważniejsze uroczystości odbywają się w Poznaniu, gdzie znajduje się katedra św. Piotra i Pawła, która jest miejscem pamięci o początkach chrześcijaństwa w Polsce.
Rocznica chrztu Polski to nie tylko okazja do refleksji nad historią naszego kraju, ale także do zastanowienia się nad naszą tożsamością narodową i kulturową. W obecnych czasach, kiedy Polska stoi przed wieloma wyzwaniami, warto przypomnieć sobie, że chrzest Polski był początkiem procesu tworzenia się polskiej państwowości, kultury i tradycji, które stanowią dziedzictwo, z którego możemy być dumni.
